13badge Η 13η ΜΟΙΡΑ ΕΛΑΦΡΟΥ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΥ Ενα σύντομο ιστορικό σημείωμα Του Μιχάλη Σολανάκη Έγχρωμες πλάγιες όψεις των αεροσκαφών που χρησιμοποίησε η 13η απο την ίδρυσή της μέχρι και την διάλυσή της. Αριθμοί σειράς τών αεροσκαφών Bristol Blenheim της 13ης Αριθμοί σειράς τών αεροσκαφών Martin Baltimore της 13ης Αριθμοί σειράς τών αεροσκαφών Vickers Wellington της 13ης Μ ία απο τις Ιστορικές μονάδες της Πολεμικής μας Αεροπορίας ήταν η 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού, όπως ονομάστηκε όταν ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1941 στην Δεκέιλα της Αιγύπτου. Αυτή ήταν η πρώτη μονάδα της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας που συγκροτήθηκε μετά την Γερμανική επίθεση και την κατάληψη της Ελλάδας, και την διαφυγή του μεγαλυτέρου μέρους του προσωπικού της Αεροπορίας στην Μέση Ανατολή. Η 13η Μοίρα εντάχθηκε στην Βρεταννική Αεροπορία, όπως και οι άλλες δύο Ελληνικές Μοίρες που ιδρύθηκαν αργότερα: οι 335 και 336. Αρχικά υπήχθη στο 201 Group της R.A.F.Τα καθήκοντα που ανέλαβε ήσαν αυτά της ναυτικής επιτήρησης, συνοδείας νηοπομπών και ανθυποβρυχιακών περιπολιών.Η σύνθεση της Μοίρας περιέλαβε αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και σμηνίτες που είχαν διαφύγει απο την Ελλάδα και Έλληνες της Αιγύπτου που κατετάγησαν εθελοντικά. Το ιπτάμενο υλικό κατα την ίδρυση της μονάδας ήταν πέντε Avro Ansons που ανήκαν στην 13η Μοίρα Ναυτικής Συνεργασίας της Αεροπορίας μας, τα οποία είχαν φυγαδευθεί και αυτά στην Αίγυπτο τον Απρίλιο του 1941. anson Ένα απο τα Avro Ansons που διέφυγαν στην Μ.Ανατολή. Τα αεροσκάφη αυτά έφεραν τους αριθμούς: Ν51,Ν52,Ν55, Ν56 και Ν61. Λίγο αργότερα απέκτησαν νέες Βρεταννικές ”ταυτότητες” και στο εξής πετούσαν με τους αριθμούς: ΑΧ750 (Ν51) ΑΧ751(Ν52) ΑΧ749 (Ν55) ΑΧ748 (Ν56) ΑΧ761 (Ν61) Η νεοϊδρυθήσα 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού, υπήρξε κατά κάποιο τρόπο συνέχεια της 13ης Μοίρας Ναυτικής Συνεργασίας, αφού αρχικά χρησιμοποιούσε αεροσκάφη της δεύτερης και προσωπικό που προερχόταν απο αυτή. Αμέσως μετά την ίδρυσή της, άρχισε μιά τεράστια προσπάθεια να συγκροτηθεί σε μιά πραγματική πολεμική μοίρα, αφού στην πραγματικότητα ο αριθμός του προσωπικού και των αεροσκαφών της την κατέτασσαν μάλλον στην κατηγορία του σμήνους. Η εκπαίδευση ήταν εντατική και αδιάκοπη, παρά τις τεράστιες δυσκολίες που υπήρχαν λόγω παλαιότητας του υλικού, ανυπαρξίας κατάλληλου οπλισμού και ελλείψεως προσωπικού (κυρίως τεχνικού). Η πρώτη πολεμική αποστολή της Μοίρας έγινε στις 14 Ιουλίου 1941 και ήταν μιά ανθυποβρυχιακή περιπολία. Αυτή πραγματοποιήθηκε απο το Anson Ν56 και με πλήρωμα τους Επισμηναγό Σ.Δακόπουλο, Επισμηνία Σ.Παπαδόπουλο και Σμηνία Παν.Μακρή. Οι εκπαίδευση και πτήσεις περιπολίας συνεχίστηκαν μέχρι τον Νοέμβριο του ’41, όταν η Μοίρα διετάχθη να μεταφερθεί στο Μαριούτ κοντά στην Αλεξάνδρια, όπου λίγο αργότερα (10.12.1941) παρέλαβε τα πρώτα της Blenheim IV απο την 108 MU(Μονάδα Συντήρησης). Αυτά έφεραν τους αριθμούς: Τ2049 Ζ9793 και Ζ8529 Τα αεροσκάφη αυτά δεν ήταν ότι το καλύτερο υπήρχε.Είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί απο άλλες Βρεταννικές μονάδες, ήταν παλιά και είχαν πολλές ώρες στο ενεργητικό τους. Εκρίθη όμως, οτι για τα καθήκοντα της Μοίρας επαρκούσαν και εξ άλλου, την εποχή εκείνη η R.A.F δεν διέθετε τίποτε άλλο. Το προσωπικό της 13ης έπεσε "με τα μούτρα" στην δουλειά και συντομα άρχισαν οι περιπολίες και αποστολές συνοδείας στην ανατολική Μεσόγειο. Τον Ιανουάριο του ’42 η Μοίρα πάλι μετακινήθηκε, αυτή την φορά στο LG 86 όπου και παρέμεινε μέχρι τον Ιανουάριο του επομένου χρόνου. Περισσότερα Blenheim IV παρελήφθησαν απο την Μοίρα και τα Avro Ansons άρχισαν να αποσύρονται σταδιακά, αφού παρουσίαζαν ανυπέρβλητα προβλήματα συντήτρησης. Με τα ”νέα” αεροσκάφη η Μοίρα άρχισε να εκτελεί και ανθυποβρυχιακές αποστολές και συνοδείες νηοπομπών. Αυτά θα ήσαν τα καθήκοντα της Μοίρας γιά όλο το 1942 και τα έφερε πάντοτε σε πέρας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σημαντικές επιθέσεις σε εχθρικά υποβρύχια έγιναν την περίοδο αυτή. blenheim Ο Βασιλιάς της Ελλάδος Γεώργιος επισκέπτεται την 13η Μοίρα στο LG 86. Πίσω το Blenheim IV V6149 Χαρακτηριστικά, στις 28 Ιουλίου το Blenheim IV Ζ9550 με πλήρωμα τους: Ανθυποσμηναγό Ι.Παπουτσή, Ανθυποπλοίαρχο Ι.Παπαδιαμαντόπουλο και Σμηνία Φ.Σαρίδη, εχτύπησαν με δύο βόμβες βυθού ένα μεγάλο εχθρικό υποβρύχιο προκαλώντας του ζημιές. Σε αρκετές άλλες περιπτώσεις αεροσκάφη της Μοίρας, κατα την διάρκεια των περιπολιών τους εντόπισαν εχθρικά υποβρύχια τα οποία υποχρέωσαν σε κατάδυση με τις επιθέσεις τους. Τον Ιούλιο του 1942 η 13η Μοίρα μετέβη στη Γάζα της Παλαιστίνης αφού μεταστάθμευσε για λίγο στο LG 227 (Gianaklis). Την περίοδο αυτή ένα σμήνος της 13ης με 8 Blenheim μεταστάθμευσε στο Saint Jean της Παλαιστίνης, απο όπου εξετέλεσε πολλές σημαντικές αποστολές κυρίως συνοδείας νηοπομπών. Η 13η μοίρα προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στην συμμαχική προσπάθεια, συμβάλλοντας στην προστασία των νηοπομπών, που την εποχή εκείνη αποδείχτηκαν κρίσιμες στον ανεφοδιασμό των συμμαχικών δυνάμεων στο μέτωπο της Β.Αφρικής. Τον Αύγουστο του ’42, ένα αεροσκάφος της Μοίρας με πλήρωμα τους: Αρχισμηνία Δ. Γαλανάκο, Ανθυποσμηναγό Π.Καραγιάννη και τον Επισμηνία Α.Γουνελάκη, αφού εντόπισε εχθρικό υποβρύχιο το έπληξε με τέσσερις βόμβες βυθού. Τον Οκτώβριο, πάλι ο Ανθυποσμηναγός Ι. Παπουτσής με πλήρωμα τους: Λοχαγό Φ.Σταυρέα και Επισμηνία Π.Μακρή, στο Blenheim IV Ζ6446, χτύπησε εχθρικό υποβρύχιο με τέσσερις βόμβες βυθού απο ύψος 40 μέτρων. Τον ίδιο μήνα, σειρά είχαν οι: Αρχισμηνίας Δ.Γαλανάκος, Ανθυποσμηναγός Ο.Πάτσης και Επισμηνιας Α.Γουνελάκης, στο V6257 όταν έπληξαν υποβρύχιο το οποίο εξαφανίστηκε αφήνοντας κηλίδα λαδιού στην επιφάνεια της θάλασσας. bisley Ένα απο τα Blenheim V ή Bisley της Μοίρας ετοιμάζεται για μιά αποστολή. Σημειωτέον, οτι τον Αύγουστο του ’42 τα υποβρύχια του Άξονα υπέστησαν τις περισσότερες απώλειές τους στην Μεσόγειο, απο το 1940.Σε αυτό συνέβαλε σημαντικά και η 13η "Ελληνική" Μοίρα όπως την αποκαλούσαν οι Βρεταννοί. Σύντομα παρελήφθησαν τα πρώτα Blenheim V (Bisley) και αμέσως άρχισε η εκπαίδευση στον τύπο αυτό. Αυτά τα αεροσκάφη ήσαν βελτιωμένη έκδοση του Blenheim IV, με σχετικά καλύτερες επιδόσεις και ικανότητες βομβαρδισμού. Οι αποστολές συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή μέχρι τον Νοέμβριο του 1942, οπότε η Μοίρα εγκατέλειψε την Γάζα και το Saint Jean και μεταφέρθηκε πάλι στο LG 227. Νέα μετακίνηση πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 1943, αυτή την φορά στο LG 07 μεταξύ Marsa Matruh και Sidi Barrani. Την εποχή αυτή λόγω της έλλειψης ορισμένων ειδικοτήτων στην σύνθεση της Μοίρας, αποφασίστηκε απο την Αεροπορία η ίδρυση δύο εκπαιδευτικών κέντρων.Αυτά ήσαν το Κέντρο εκπαιδεύσεως Ασυρματιστών -Τηλεγραφητών Αέρος και το Κέντρο εκπαιδεύσεως Αεροναυτίλων. Η απόδοση της Μοίρας, τόσο κατα τις επιχειρήσεις όσο και κατα την εκπαίδευση ήταν τόσο καλή, ώστε οι Βρεταννοί υποσχέθηκαν οτι σύντομα θα έστελναν στην 13η Μοίρα περισσότερα αεροσκάφη. Πράγματι, η υπόσχεση αυτή πραγματοποιήθηκε με την αποστολή 7 Bisley τον Απρίλιο του ’43. Η παραλαβή νεωτέρων αεροσκαφών συνετέλεσε καθοριστικά στην μείωση των ατυχημάτων, την αύξηση των πολεμικών αποστολών, και παράλληλα την ανύψωση του ηθικού της Μοίρας. Η 13η Μοίρα βρέθηκε ανάμεσα στις 3 καλύτερες Μοίρες του 201 Group όσον αφορά την ασφάλεια πτήσεων. Οι άλλες δύο ήσαν οι 252 Sq. και 459 Sq. της RAF. Μια καινούργια μετακίνηση πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο, αυτή την φορά στο Gambut (Derna) της Λιβύης. Οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν με εντατικό ρυθμό όλο το καλοκαίρι, ενώ παράλληλα συνεχιζόταν και η εκπαίδευση του προσωπικού σε όλους τους τομείς. Τον Σεπτέμβριο του 1943 ήλθε η ώρα να αποκτήση η Μοίρα ένα αεροσκάφος αντάξιο των προσδοκιών και των ικανοτήτων των Ελλήνων αεροπόρων.Μετα απο πολλές αιτήσεις της ηγεσίας της ΕΒΑ , οι Βρεταννοί αποφάσισαν να εφοδιάσουν την 13η Μοίρα με το Martin A30 ή ”Baltimore”.Τα αεροσκάφη είχαν αποκτηθεί απο τις ΗΠΑ μέσω της συμφωνίας Δανεισμού και Μισθώσεως και χρησιμοποιήθηκαν απο την R.A.F.σχεδόν αποκλειστικά στο μέτωπο της Β.Αφρικής. Αυτο το αεροσκάφος δεν μπορούσε να συγκριθεί με ότι χρησιμοποιούσε μέχρι τώρα η Μοίρα.Ήταν κατα πολύ ταχύτερο, βαρύτερα εξοπλισμένο και με μεγαλύτερη μεταφορική ικανότητα πολεμικού φορτίου. Χαρακτηριστικά η ταχύτητά τους ήταν 300 μ.α.ω.(556 χλμ.), είχαν οπλισμό 10-12 πολυβόλων σε διάφορες θέσεις, και μπορούσαν να μεταφέρουν ένα περίπου τόνο βομβών. Baltimore B Η γραμμή πτήσεων της 13ης με τα Baltimores καλυμμένα για προστασία απο τον ήλιο και την άμμο, Gambut 1943. Σημειωτέον, οτι πολλά απο τα αεροσκάφη που παρελήφθησαν ήσαν καινούργια και όχι απο "δεύτερο χέρι", δηλαδή δεν προήρχοντο απο κάποια άλλη μοίρα της R.A.F. όπως συνέβαινε με τα προηγούμενα αεροσκάφη που χρησιμοποιούσε η 13η. Τα πρώτα αεροσκάφη που παρελήφθησαν ήσαν 4 Mk IV που έφεραν τους εξής αριθμούς: FA 439 κωδικός ”W” FA 483 κωδικός ”B” FA 607 κωδικός ”Z” και FA 608 κωδικός ”C” Τρία ακόμη ακολούθησαν την επόμενη ημέρα: FA 490 κωδικός ”S” FA 463 κωδικός ”Y” και FA 654 κωδικός ”X” Με το Baltimore, όπως και με τα προηγούμενα αεροσκάφη που παρέλαβε η Μοίρα, χρειάστηκε καινούργια εκπαίδευση στα διάφορα OTU (Operational Training Units) αλλά και στην βάση της μονάδας, με τα α/φ που πρόσφατα παρελήφθησαν. Ταυτόχρονα στην Μοίρα αποσπάσθηκαν και Βρεταννοί υπαξιωματικοί, οι οποίοι τοποθετούντο σαν πολυβολητές και ασυρματιστές στα πληρώματα των Baltimores. Αμέσως, οι ικανότητες του καινούργιου αεροσκάφους μπήκαν σε εντατική δοκιμασία.Παράλληλα με τις ανθυ- ποβρυχιακές περιπολίες, άρχισαν και αναγνωρίσεις, ακόμη καί βομβαρδισμοί Γερμανικών θέσεων και πλοίων στην περιοχή της Κρήτης, της Μήλου και άλλων κατεχομένων Ελληνικών περιοχών. Σε μία απο αυτές, στις 12 Νοεμβρίου, αεροσκάφη της 13ης επιτέθηκαν στις Γερμανικές θέσεις στον Κόλπο της Σούδας. Αυτά ήσαν τα εξής: FA 512 κωδικός ”F” Πλήρωμα :Ανθ/γός Ασσανάκης,Υποσ/γός Χιονίδης, Ανθ/γός Μανιάτης και Σμηνίας Hayball FA 632 κωδικός ”E” Πλήρωμα : Ανθ/γός Φραγκογιάννης,Ανθυπολοχαγός Σαραντής, Σμηνίας Δελέντας και Σμηνίας Baines FA 584 κωδικός ”H” Πλήρωμα : Aνθ/γός Κοντός, Aνθ/γός Κατσαρός, Σμηνίας Logan, Σμηνίας Sutherns FA 585 κωδικός ”V” Πλήρωμα : Υποσ/γός Σωτηρίου, Υποσ/γός Μαρμαράς, Αρχισμηνίας Στρατιδακης, Σμηνίας Sherwood Αφού βομβάρδισαν επιτυχώς τούς στόχους τους παρά τα πυκνά αντιαεροπορικά πυρά, ενεπλάκησαν σε αερομαχία με 3 α/φ Arado Ar 196! Ο πολυβολητής του Baltimore ”E” Baines, έκανε καλή χρήση των πολυβόλων .50in του πυργίσκου, χτυπώντας ένα απο αυτά στον κινητήρα. Τα α/φ αυτά, άν και αρκετά επικίνδυνα, δεν ήσαν σοβαρός αντίπαλος για τα Baltimore, που επωφελούμενα της μεγάλης τους ταχύτητας επέστρεψαν σώα στην βάση τους. Το τέλος του 1943 βρήκε την 13η Μοίρα να έχει πραγματοποιήσει 1302 πολεμικές αποστολές σε 4550 ώρες πτήσεων, απο την αρχή της λειτουργίας της.Μιά επίδοση καθόλου ευκαταφρόνητη. Την άνοιξη του '44 η Μοίρα διατάχθηκε να αλλάξη θέατρο επιχειρήσεων.Προορισμός αυτή την φορά ήταν η Ιταλία. Αφού πρώτα μετακινήθηκε το προσωπικό και το τροχαίο υλικό της μονάδας με πλοία, ακολούθησαν και τα αεροσκάφη , αφού πέρασαν απο συντήρηση στο 107 MU στην Ισμαηλία. Καινούργια βάση της 13ης Μοίρας στην Ιταλία ήταν το Biferno κοντά στην πόλη Termoli.Εδώ η Μοίρα προσαρτήθηκε στην 3η Νοτιοαφρικανική Πτέρυγα. Απο εδώ, άρχισε να πετά σε αποστολές βομβαρδισμού εναντίον των Γερμανικών θέσεων.Στόχοι ήσαν σιδηροδρομικοί κόμβοι, γέφυρες και λιμενικές εγκαταστάσεις.Πολλές επιτυχίες σημειώθηκαν κατα τους βομβαρδισμούς στο Pedasο, Fabriano, Civitanova, Porto Recanate κ.α. Τον Ιούνιο η Μοίρα άρχισε να πετά σε αποστολές βομβαρδισμού και στην Γιουγκοσλαυία. Mιά καινούργια μετακίνηση έγινε τον ίδιο μήνα, αυτή την φορά στο αεροδρόμιο της Pescara, χωρίς φυσικά να διακοπούν οι επιχειρήσεις. Εδώ, η 13η Μοίρα εντάχθηκε στην 254 Πτέρυγα της R.A.F, μέρος πλέον της λεγομένης ”Balkan Air Force”. Οι αποστολές στην Γιουγκοσλαυία ήσαν πολύ πιό επικύνδυνες για τα αεροσκάφη και τα πληρώματα της. page Η καταχώρηση στο βιβλίο επιχειρήσεων της 13ης Μοίρας της αποστολής της 28.7.44 στο Σαράγεβο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του βομβαρδισμού του Σαράγεβο απο έξι αεροσκάφη στις 28.7.44, όταν το Baltimore V FW452 ”D” με πλήρωμα τους Σμηναγό Α.Αγγελίδη, Αρχισμηνία Σ.Μολυβάδα, Ανθυποσμηναγό Π.Αναστασίου και Επισμηνία W.Aldridge, χτυπήθηκε απο αντιαεροπορικά πυρά και κατέπεσε φλεγόμενο. Όλο το πλήρωμα εγκατέλειψε το εαροσκάφος και διασώθηκαν.Οι μέν Αγγελίδης και Aldridge κατάφεραν με την βοήθεια των παρτιζάνων να διαφύγουν και να επιστρέψουν στην Ιταλία, οι δε Μολυβάδας και Αναστασίου πιάστηκαν αιχμάλωτοι απο τους Γερμανούς και οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο αιχμαλώτων Stalag Luft III. Οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν, με την 13η Μοίρα να πραγματοποιεί αποστολές βομβαρδισμού σε καθημερινή βάση και με το σύνολο των αεροσκαφών της. ancona Καίριο χτύπημα της 13ης στις εγκαταστάσεις του λιμανιού της Ανκόνα στις 21.6.44 luga Καταστροφή σιδηροδρομικού σταθμού της πόλης Luga της Γιουγκοσλαυίας απο τα Baltimores της 13ης. Τον Νοέμβριο του ΄44 ήλθε η ώρα για την επιστροφή στην (μερικώς) ελεύθερη Ελλάδα μετά απο απο τριάμισυ χρόνια ξενητειάς. Στις 14 Νοεμβρίου, 16 Baltimore προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο του Χασανίου (το σημερινό Ελληνικό). Με την επιστροφή στην Ελλάδα, δεν τελείωσαν και οι πολεμικές επιχειρήσεις της 13ης Μοίρας. Οι Γερμανοί εξακολουθούσαν να κατέχουν την Κρήτη και άλλα Ελληνικά νησιά. Μαζί λοιπόν με τις άλλες δύο Μοίρες της ΕΒΑ, την 335 και 336 ανέλαβε τον βομβαρδισμό των Γερμανικών θέσεων μέχρι και τον Απρίλιο του 1945. Επιχειρεσιακά, τώρα και οι τρείς Ελληνικές Μοίρες υπάγονταν στην 337 πτέρυγα της R.A.F. με έδρα το Χασάνι. Πέρα απο τις καθαρά πολεμικές αποστολές της, η 13η Μοίρα ανέλαβε και αποστολές έρευνας και διάσωσης, ρίψης προκυρήξεων και εφοδίων. Hasani Μετά την επιστροφή στην Ελλάδα, πληρώματα της 13ης μπροστά στα αεροσκάφη τους.Το "F" είναι το FW453 με 72 αποστολές σημειωμένες στο ρύγχος του.Πιό πίσω το FW555 "G". Αυτη την εποχή, η κατάσταση στην πρόσφατα απελευθερωμένη πατρίδα πήγαινε απο το κακό στο χειρότερο, και σύντομα θα ξεσπούσε ο πρώτος Εμφύλιος.Ήταν φανερό οτι η Αεροπορία που έκανε τα πρώτα της μεταπολεμικά βήματα, θα χρειαζόταν όλα τα αεροσκάφη που είχε στην δύναμή της και ιδιαίτερα τα Baltimore. Όμως, σε μία φαινομενικά ανεξήγητη κίνηση, αποφασίστηκε η απόσυρσή αυτών των τελευταίων και η αντικατάσταση τους απο ….Wellington!! Αυτή η αλλαγή, που έγινε παρά την θέληση της Αεροπορίας, επιβλήθηκε απο τους Βρεταννούς μέσω των οποίων είχαν αποκτηθεί άλλωστε τα αεροσκάφη αυτά. Η απόφαση αυτή, σίγουρα έβλαψε τον αγώνα που έκανε η ΕΒΑ τα επόμενα χρόνια, αφού της στέρησε ένα αεροσκάφος, που πέρα απο την σαφή υπεροχή του σε αποστολές βομβαρδισμού έναντι των Spitfires, τα οποία απετέλεσαν την ραχοκοκκαλιά των Μοιρών της Αεροπορίας, ήταν γνωστό στους χειριστές της 13ης και ετοιμοπόλεμο. Όλα τα Baltimores λοιπόν άρχισαν να επιστρέφονται στην R.A.F τον Αύγουστο του 1945, με τα τελευταία τρία αεροσκάφη να εγκαταλείπουν την Ελλάδα στις 18 Σεπτεμβρίου 1945, μετά απο μία εντυπωσιακή επίδειξη στον ουρανό τής Αθήνας.Όλα τα αεροσκάφη πέταξαν στο Κασφαρίτ της Αιγύπτου απο όπου διανεμήθηκαν σε άλλες μονάδες της R.A.F, ή κατέληξαν σε παλιοσίδερα. Τα Wellingtons πέρα απο την αμφίβολη χρησιμότητά τους για τις ανάγκες της Αεροπορίας, ήσαν και σε άσχημη κατάσταση αφού προήλθαν απο χώρους απόθεσης αεροσκαφών στην έρημο και χρειάστηκαν μεγάλες προσπάθειες για να μπορέσουν να κρατηθούν στε πτήσιμη κατάσταση. Δυστυχώ, η είσοδος των αεροσκαφών αυτών στην Αεροπορία συνοδεύτηκε απο δύο θανατηφόρα ατυχήματα και αρκετά άλλα μικροατυχήματα που κάθε άλλο παρά βοήθησαν την ένταξή του και την αποδοχή του απο τους αεροπόρους και τεχνικούς της 13ης Μοίρας. Τα Wellingtons χρησιμοποιήθηκαν κυρίως σε μεταφορές και εκπαίδευση.Η θητεία τους θα είναι σύντομη, αφού απο το 1947 η 13η Μοίρα θα αρχίσει να εφοδιάζεται με C-47 "Ντακότα". Και εδώ κάπου, η ιστορία της θρυλικής 13ης φτάνει στο τέλος της αφού μεταμορφώθηκε απο Μοίρα Βομβαρδισμού σε Μεταφορών! Μαζί με τον ρόλο, άλλαξε και όνομα: στο εξής θα επιχειρεί με τον τίτλο ”355 Μοίρα Μετφορών”. Είναι άγνωστοι οι λόγοι που οδήγησαν στην διάλυση μιάς απο τις πιό ένδοξες μονάδες της ΕΒΑ και ειδικά σε μιά εποχή που όπως έδειξαν τα γεγονότα, η 13η (σαν Μοίρα Βομβαρδισμού) θα είχε πολλά να προσφέρει. Η ”φύση” της και το παρελθόν της θα επανέλθουν στο προσκήνιο όταν λίγο αργότερα στις επιχειρήσεις του εμφυλίου, μερικά Ντακότα της θα μετατραπούν ….σε βομβαρδιστικά. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Πολεμική Αεροπορία αναδιοργανώθηκε, εξελίχθηκε, και σήμερα είναι μία απο τις μεγαλύτερες και πιό σύγχρονες στην Ευρώπη.Καινούργιες πολεμικές Μοίρες ιδρύθηκαν και άλλες απενεργοποιήθηκαν, σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες. Σίγουρα, η ιδέα για την ονομασία μιάς απο τις υπο ίδρυση μονάδες ”13η Μοίρα” δεν είναι καινούργια και δεν είναι γνωστοί οι λόγοι που μέχρι τώρα δεν πραγματοποιήθηκε κάτι τέτοιο.Ίσως το σπάσιμο της αρίθμησης των Μοιρών, που ως γνωστόν έχει καθιερωθεί να αρχίζει απο τον αριθμό 335 ( κατάλοιπο της θητείας των 335 και 336 στην R.A.F), αποφεύγεται για γραφειοκρατικούς ή άλλους λόγους λόγους.Έχει όμως έτσι κι αλλιώς παραβιασθεί στις περιπτώσεις των Μοιρών 331 και 332. Κατα την γνώμη μας, είναι ανάγκη να ξεπεραστούν οι όποιοι λόγοι εμποδίζουν την "αναγέννηση" της 13ης Μοίρας Βομβαρδισμού. Η Ιστορία και η παράδοση της Αεροπορίας μας θα πρέπει να έχουν προταιρεότητα στις αποφάσεις ονομασίας μονάδων, πέρα και πάνω απο οτιδήποτε άλλο. *Επειδή στην R.A.F υπήρχε ήδη "13η Μοίρα" (No 13 Squadron), αποφασίστηκε σε όλες τις επίσημες αναφορές στην δική μας Μοίρα να υπάρχει το πρόθεμα "Hellenic" ή (H).Αυτό δεν εμπόδισε πολλές παρεξηγήσεις και μπέρδεμα των δύο μονάδων.Την κατάσταση δεν βοήθησε καθόλου το οτι για ένα χρονικό διάστημα και οι δύο Μοίρες πετούσαν στην περιοχή της Μεσογείου... με Baltimore! Πολλά χρόνια μετά, σε ορισμένους ιστορικούς και ερευνητές,η σύγχιση εξακολουθεί να υπάρχει. Επιστροφή 13helaircraft Αεροσκάφη Bristol Blenheim της 13ης Μοίρας BLENHEIM IVs BLENHEIM Vs (BISLEY) N 6147 R 3845 R 3901 T 2049 V 5640 V 5951 V 6149 V 6257 Z 4966 Z 6446 Z 6454 Z 7880 Z 7966 Z 8529 Z 9493 Z 9550 Z 9666 Z 9740 Z 9793 5512? BA 106 R BA 164 C BA 165 A BA 167 C BA 228 F BA 249 BA 290 K BA 294 V BA 304 BA 319 D(EH?) BA 323 S BA 324 K BA 328 R BA 336 L BA 381 D BA 384 L BA 395 S BA 399 E BA 454 0 BA 487 A BA 544 X BA 580 P BA 585 T BA 593 BA 847 F BA 850 E BA 934 H BA 948 M BA 949 B EH 316 M EH 408 N BA 429 882? BA 403N? 937S? Αεροσκάφη Martin Baltimore της 13ης Μοίρας Mk III Mk IIIA Mk IV Mk V AG 902"S" AG 939"D" FA 219"E" FA 385"H" FA 386"S" FA 400"V" FA 405"Z" FA 423 FA 432"A" FA 439"W" FA 443"F" FA 471"A","W" FA 482 FA 483"B" FA 486 FA 490"D","S" FA 491"C" FA 512"F" FA 514"E" FA 518 FA 529 FA 534 FA 542"E" FA 548 FA 551"B" FA 552"G","H" FA 559 FA 560"T" FA 565 FA 584"H" FA 585"V" FA 588"U" FA 589 FA 600"G" FA 603 FA 607"Z" FA 608"C" FA 624 FA 629"F" FA 631"W" FA 632"E" FA 633"I" FA 640 FA 642"Y" FA 643 FA 654"X","F","I" FW 294"R" FW 296"G" FW 316"Z" FW 333"B" FW 357"A" FW 388"I","P" FW 401"Y"* FW 411"R"* FW 418"A"* FW 421"T"* FW 429"E"* FW 449"C"* FW 451"T" FW 452"D" FW 453"F" FW 461"R" FW 464"U" FW 493"W" FW 516"H"* FW 538"B" FW 546"V"* FW 555"G"* FW 559"W"* FW 563"D"* FW 578"S"* FW 766"I"* FW 774"P" FW 788"F" FW 800"A" FW 803"U"* FW 805"K" FW 808"P"* FW 814"C" FW 844"B"* FW 852"Y" *Αυτά τα αεροσκάφη αφίχθηκαν στην Ελλάδα στις 16 Νοεμβρίου του 1944. Αεροσκάφη Vickers Wellington XIII της 13ης Μοίρας. MF 206"Y" ME 907 NC 418"D","X" JA 392"W" NC 433"U" MF 188"P" 907"Z" 305"L" 466"T" 582"N" 643"S" 183"R" 254"U" 181"P" 981"V" 190"L" 890"R" Copyright M.Solanakis 2002 Back to history backmain